باد در هلند سخاوتمندانه می‌وزد!
باد در هلند سخاوتمندانه می‌وزد!
مسعود زمانی مقدم
منتشرشده در ماهنامۀ انشا و نویسندگی، شمارهٔ ۱۲۹، تیر ۱۴۰۰، صفحه ۶۰.
اواخر آذرماه 1398 بود که وارد هلند شدم. یکی از نخستین چیزهایی که از همان ابتدا نظرم را جلب کرد، وزش باد بود؛ چیزی که در هشت‌ماه اقامتم در هلند همواره شاهدش بودم. وزش باد از سمت دریای شمال که گاه ملایم بود و گاه شدید به‌حدی که رعب‌آور می‌نمود. واقعیت این است که باد با طبیعت و فرهنگ و صنعت هلند گره خورده است، و نیز با تاریخ هلند، وقتی که استعمارگران هلندی بادبان‌های کشتی‌هایشان را می‌افراشتند، به قصد فتح جهان. هلندی‌ها از قرن‌ها پیش بادی که پیوسته در دشت‌های هموار سرزمین‌شان می‌گشت را تسخیر کرده بودند با آسیاب‌های بادی. آسیاب بادی که امروزه نمادی از هلند است و حتی در کشورشان برای آن روز ملّی آسیاب بادی تعیین کرده‌اند. آسیاب بادی برای آن‌ها کارکردهای زیادی داشته از تخلیۀ آب اضافی چاه‌ها و رودخانه‌ها از زمین‌هایی که پایین‌تر از سطح دریا بودند تا آرد کردن غلات، گرفتن روغن و عصارۀ گیاهان و دانه‌های روغنی و نیز ارّه کردن چوب‌ها برای نجاری و قایق‌سازی. امروزه حدود هزار آسیاب بادی سنتی در هلند باقی مانده است و تقریباً همۀ شهرهای هلند حداقل یکی از این آسیاب‌ها را دارند.
هلندی‌ها وزش باد در این کشور را هوشمندانه به فرصتی مبدل کرده‌اند. حتی امروزه نیز از انرژی طبیعی باد به بهترین وجه بهره می‌گیرند. در سراسر هلند، به‌ویژه در مناطق ساحلی، تعداد بسیار زیادی از توربین‌های بادی عظیم برای تولید الکتریسیته را می‌توان به چشم دید که بخش مهمی از برق کشور را تأمین می‌کنند. استفاده از انرژی پایان‌ناپذیر و سخاوتمندانۀ باد هم کم‌هزینه‌تر از دیگر منابع انرژی است و هم اینکه آلودگی زیست‌محیطی ایجاد نمی‌کند. فکر می‌کنم در هلند ارزش باد آنقدری باشد که آن را استعاره‌ای از بی‌اعتباری در تعبیر «بادِ هوا» ندانیم.